Foto: Beeld van de rellen in Eindhoven vanuit The Student Hotel. © Omroep Brabant
In de journalistieke zoektocht naar waarom de avondklokrellen in Eindhoven op zondag 24 januari zo uit de hand liepen, legden de twee grootste ‘lokale’ media, de regionale Omroep Brabant en het Eindhovens Dagblad, het af tegen de kleinste, de lokale omroep Studio040. Dat was de strekking van mijn laatste post op 7 februari. ‘Echt bont maakt Omroep Brabant het die zondag’, schreef ik onder meer. Uiteraard had ik hoofdredacteur Renzo Veenstra om een weerwoord gevraagd. Maar daar ging iets mis: mijn mail met vragen bleek hem nooit te hebben bereikt. Daarom volgt hier alsnog Veenstra’s tekst en uitleg.
Even ter herinnering: Chris Bakker van Studio040 publiceerde als enige journalist die tijdens de rellen ter plaatse was, beelden van twee cruciale gebeurtenissen. Eerst laat een grote groep demonstranten zich als makke schapen door een linie rustig wandelende ME’ers via de Vestdijktunnel verdrijven naar de Fellenoord, een brede doorgaande weg ten noorden van het station. Daar hangen zij zichtbaar doelloos en besluiteloos rond. Aanvankelijk houdt de ME de tunnel geblokkeerd. Maar een half uur later blijkt de ME de tunnel te hebben ontruimd. Honderden demonstranten stromen terug naar de twee pleinen voor het station, waar zij eerst bijna de ME-linie overlopen op het 18 Septemberplein, en daarna enorme vernielingen aanrichten in en voor het station.
In mijn artikel stelde ik de volgende twee vragen: waarom ontruimde de ME de Vestdijktunnel? En waarom was Chris Bakker de enige die die vraag ook hardop stelde, in zijn livestream op Twitter en in zijn reconstructie van de rellen die Studio040 publiceerde op dinsdag 26 januari? Daarbij ging ik ervan uit dat alle journalisten die tijdens de rellen ter plaatse waren, hetzelfde moeten hebben gezien als Bakker. Wout van Arensbergen van het Eindhovens Dagblad leek dat te bevestigen: in zijn reactie op mijn vragen aan hem vertelde hij dat hij met de ME de Vestdijktunnel was ingelopen.
‘Toch hebben niet alle journalisten hetzelfde gezien’, stelt Renzo Veenstra. ‘Wij hadden twee teams ter plaatse. Ieder team bestaat uit een verslaggever en een cameraman. Wat zij instuurden aan beeld, geluid en tekst, vulden wij thuis en op kantoor aan met alle relevante informatie die wij van het internet konden rippen.’ Uit de feeds van andere professionele media-organisaties, maar ook uit wat individuele ooggetuigen postten op social media.
Beide teams van Omroep Brabant stonden op of nabij het 18 Septemberplein, het winkelgebied ten westen van het Stationsplein, en daarvan gescheiden door de Vestdijk en de Vestdijktunnel onder het spoor. ‘Misschien stonden wij niet goed die middag, met de wetenschap van nu’, zegt Veenstra. Daar staat tegenover dat de gebeurtenissen ook een snelle en verrassende wending namen.
Aanvankelijk leek er niets aan de hand. Het was best druk op het 18 Septemberplein, maar van enig geweld, of dreiging daarvan, was nog geen sprake. ‘Letterlijk vijf minuten nadat onze teams live gingen’, aldus Veenstra, ‘sloeg de vlam in de pan.’ Dat gebeurde ergens tussen twee uur en half drie ’s middags. De ME begon het 18 Septemberplein schoon te vegen, ondersteund door een waterkanon en agenten te paard. Beelden van die episode die viral gingen, tonen onder meer hoe het waterkanon een vrouw platspuit tegen het pleinmeubilair, en hoe een politiepaard uitglijdt op de kletsnatte pleintegels en zonder berijder een eindje op hol slaat.
‘Onze verslaggever Jan Peels noemde de ontruiming van de Vestdijktunnel tijdens onze livestream “heel opmerkelijk” ’
De teams van Omroep Brabant bleven op de pleinen toen de ME de demonstranten door de tunnel verdreef naar de Fellenoord ten noorden van het station. Daar registreerden zij hoe de demonstranten een half uur later met honderden tegelijk terugstroomden, de pleinen op, nadat de ME de tunnel had ontruimd. ‘Jan Peels, een van onze verslaggevers ter plaatse, noemde dat in onze livestream “heel opmerkelijk” ’, zegt Veenstra.
‘Waarom de ME de Vestdijktunnel heeft ontruimd, is een heel goeie vraag’, aldus de hoofdredacteur. ‘Uiteraard hebben ook wij die vraag voorgelegd aan de autoriteiten. Maar wij weten nog steeds het antwoord niet. Zijn wij dan verplicht zelf onderzoek te doen om dat antwoord te vinden? Jij vindt van wel. Ik vraag mij dat af.’
Veenstra vervolgt: ‘Wij hebben zeer veel waardering voor Chris Bakker en Studio040, die hebben die dag echt uitstekend werk gedaan.’ Maar Omroep Brabant heeft een andere, veel meer omvattende opdracht dan een lokale omroep. ‘Het is te simplistisch om, zoals jij doet in je artikel, ons budget van twintig miljoen euro per jaar te stellen tegenover de één miljoen van Studio040, en onze 65 journalisten in vaste dienst tegenover de tien van hen. Wij moeten met die 65 mensen de gehele provincie Noord-Brabant coveren. Net als Studio040 hebben ook wij maar één journalist, Wim Heesterbeek, die langer dan een dag aan een verhaal mag werken.’
En net als Michiel Bosgra, de directeur-hoofdredacteur van Studio040, is Renzo Veenstra een ervaren journalist, die eerder werkte bij persbureau ANP, EO, VARA, Tros en Omroep West. Hoofdredacteur van Omroep Brabant is hij sinds november 2017. ‘Wij zijn de oudste regionale omroep van Nederland, en ook een van de beste’, zegt Veenstra. ‘Die stelling durf ik wel aan. Er is hier de laatste jaren heel veel ten goede veranderd.’
Tot niet zo lang geleden neigden regionale omroepen naar het oude programma Van gewest tot gewest: reportages over wat Friezen, Zeeuwen en Brabanders bewoog, maar die ook nogal ver af stonden van de actualiteit. ‘De laatste tien jaar zijn de regionale omroepen zich veel meer gaan richten op het nieuws’, zegt Veenstra. ‘Omroep Brabant loopt daarbij voorop.’ Dat vertaalde zich in een sterk gestegen bereik. ‘Onze website trekt gemiddeld dertig miljoen bezoeken per maand, en staat bijna dagelijks in de topvier nieuwswebsites van Nederland.’
Waardeer dit artikel
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.