Voor De Groene Amsterdammer | Publicatiedatum: woensdag 20 maart 2013

Geen moralistische retoriek over spilzieke Zuid-Europeanen deze keer, en geen gebeuk met de vuist op tafel in Brussel. Jeroen Dijsselbloem, onze nieuwe minister van Financiën, klonk heel wat redelijker dan zijn voorganger in reactie op de nieuwste bosbrand in de euro­crisis. ‘Het lijkt eerlijk om alle rekeninghouders een bijdrage te vragen’, zei Dijsselbloem over het reddingspakket voor de failliete banken van Cyprus, dat de Europese Unie en het Internationaal ­Monetair Fonds de verbijsterde Cypriotische president Nikos Anastasiades afgelopen weekend door de strot duwden.

Tien miljard euro zou van hen komen, 5,8 miljard van de spaarders bij de Cypriotische banken. Tot een ton aan spaargeld zouden ze 6,75 procent betalen, over alles daarboven 9,9 procent. Om een bankrun te voorkomen blijven de banken op Cyprus voorlopig op slot. Ook stelde de regering de stemming uit in het parlement, dat de deal moet goedkeuren.

Voor het eerst tijdens de eurocrisis moeten spaarders meebetalen aan een bail-out van brakke banken. Inderdaad, dat lijkt eerlijk. Cyprus lokte miljarden van buitenlanders met lage belastingen en laks toezicht. Gevolg: banken als snel groeiende tumoren. De Cypriotische banken beheren 74 miljard euro van spaarders, vier keer de omvang van de economie van het eiland gemeten naar het bruto binnenlands product van achttien miljard in 2012. Wie dom genoeg is geld in zo’n tijdbom te steken, moet zelf maar bloeden als die afgaat. Vooral de Russen: zij stalden zo’n 25 miljard op het eiland. Vermoe­delijk gaat het hoofdzakelijk om zwart geld, en zit het gemiddelde Russische deposito op Cyprus ver boven de ton.

Betalen zij nu een eerlijke premie voor het risico dat zij namen? Nee. De heffing van 9,9 procent over alles boven de ton is een veel te lage straf, zo menen internationale deskundigen. Die leidt slechts tot kapitaalvlucht, en tot een opbrengst die onvoldoende is om de overheid en de banken van Cyprus blijvend uit de problemen te helpen. Het was nota bene Anastasiades zelf die ooit een heffing van zestig procent over het hogere bepleitte.

Het ergste is dat Ioannis de Cyprioot, de kleine spaarder onder de ton, zwaar zou meebloeden. Onder druk van hevige protesten probeerde Anastasiades maandag al de 6,75 procent omlaag te praten naar drie procent. Maar dat legt nog steeds een stevige rekening waar die niet hoort. Kennelijk verkiest de president de instandhouding van Cyprus Zwart Geld Land boven de belangen van zijn kiezers. In Brussel werden dit weekend ‘grappen gemaakt dat hij alleen maar rijke vrienden heeft’, zei een anonieme bron tegen de Financial Times. Via dit reddingspakket gaan de andere eurolanden in deze foute afweging mee. Ook de socialist Dijsselbloem, in al zijn redelijkheid.

Ja, de Europese Unie moet haar publieke en private schulden veel straffer saneren dan sinds 2008 gebeurde. Maar de voorliggende Cyprus-deal scheert schuldigen en slachtoffers over één kam, en ondermijnt daardoor de Europa-wijde en volledige garantie van alle spaartegoeden tot een ton. Dat kan leiden tot een run op de vele andere zwakke banken elders in Europa, en de EU kan zich weinig bail-outs meer veroorloven. Inmiddels schijnen EU en IMF bij Anastasiades alleen een heffing boven de ton te bepleiten, van 15,6 procent. Nog altijd te weinig vermoedelijk. En dat zij dat niet eerder bedachten, onderstreept bovendien het democratisch tekort van Europa.

Waardeer dit artikel

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.